Concept brouwen

De inspiratie voor het brouwen van bier lijkt soms eindeloos. Een 'gewone' blond brouwen is ook lekker, maar bij brouwerij De Watertoren zijn we dol op experimenteren. Ik krijg soms vragen van andere hobbybrouwers wat ik allemaal nog meer voor rare ingrediënten wil gaan gebruiken in de toekomst. Als je het boek 'Radical Brewing' wel eens gelezen hebt en er geen stijlvaste brouwstijl op nahoudt, dan staan hier genoeg recepten en combinaties genoemd, dat je die in een hele brouwcarrière nooit kunt brouwen. In een eerder artikel heb ik beschreven waar ongeveer mijn inspiratie vandaan komt. Met zoveel ideeën en zo weinig brouwtijd is het soms lastig om niet te veel concepten in 1 bier te willen proppen.

Voor mezelf heb ik geprobeerd om mijn gedachten te stroomlijnen per ingrediëntgroep. Misschien dat degene die dit leest, er ook ideeen van krijgt. Verder naar de rand van de cirkel worden de ideeën wat meer out-of-the-box. 

 

In de nabije toekomst zullen de experimenten vooral bestaan uit bieren met Brettanomyces, wilde gist en Roeselare blend. De fascinatie voor brouwerijen als Dolle brouwers, Alvinne, Jester King, Jolly Pumpkin, Kerkom, Cantillon met betrekking tot het gedeelte van gistmanagement en 'vreemde' micro-organismen wordt steeds groter. De complexe bieren die er gebrouwen worden zijn over het algemeen erg lekker en complex. Hierbij komt mijn ervaring met microbiologie op school en het boek 'Yeast' van Zainisheff zeker van pas.

Aan de andere kant staan er nog bieren met koffie, zelfgerookte mout en met Lapsan Suchong op de planning. Tussendoor zijn er ook de wat meer voor de hand liggende bieren zoals een hoppig witbier, Orvallig bier, Porter en Imperial Stout ook favoriet.

Een goed bier draait maar om 1 of 2 ingrediënten; de rest staat in dienst van dit ingrediënt. Het zal dus wel even duren voordat alle bovenstaande ingrediënten in een bier zijn verwerkt. U wordt op de hoogte gehouden!

Overzicht Bierbrouwrecepten

Hieronder een overzicht van de recepten zoals deze op deze blog zijn besproken. In sommige gevallen is de indeling lastig in verband met meerdere ingrediënten en invloeden. Dit onderwerp zal worden bijgewerkt als er nieuwe recepten worden ontwikkeld en gebrouwen.

Belgische bieren

Belgische Blonde Een vast bier van de brouwerij. De blonde kenmerkt zich door een simpele moutstort en Chimay gist. 

Veens Blond Het Veens blond is een variatie op de Belgische blonde, maar dan met een korrelgist. 

Jeremia 24 Donkere Saison 
De donkere Saison is een experiment met vijgen en honing.

Galjoen Gouden Ale Een gouden ale met de toevoeging van rijst en citroenblad. 

Oblivion Donkere Rogge Dubbel De combinatie van een Rochefort 8 met roggemout. 

Het Veenlijk - Saison Een saison met de Farmhouse gist #3826
Een Geuze - spontaan vergist  Een spontaan vergist bier met lokale organismen.
Dubbel en Tripel  van de brouwcursus, met variaties in hop, gist en suiker.
Witbier met Citra geen standaard witbiergist, een creatief witbier met een twist.
http://brouwerijdewatertoren.blogspot.nl/2013/02/cro-magnon-oerbier-kloon.html

Amerikaanse bieren

Hyaku American Pale Ale Een klassieke moutstort bomvol met Magnum, Perle en Cascade. 

Diablo Fuego Een bier met Chipotle pepers, chocolade en honing. 

Impact Porter Een milde porter met brown malt

Russian Imperial Stout Een recept van Kate the Great, aangepast aan Europese mout- en hopsoorten.

Vinger aan de Pils Het recept van de Brand Pilsbrouwwedstrijd met rijst en Budweiser gist.
Black IPA Een hoppige, bittere donkere IPA, al het goede van de hop en de mout. 

Amber Ale Een bier gemaakt met moutextract en Summit en Hallertau Mittelfruh hop.
Blinde Maupie Hoppig Tarwebier Een Amerikaanse versie van een tarwebier.
Jasmijn IPA Een IPA met Amarillo, Centennial en Jasmijn.
Obsideo AvantGarde Lager Ondergister met vijgen, Lapsang Souchong thee en sinaasappel.
Chipotle Quadrupel Een Quadrupel met Chipotle pepers.
Code Rood American Amber-Red Een moutig, koperkleurig hoppig bier met El Dorado hop.
Ancho Mango Brett Een bier met Brett waaraan Ancho pepers en mango is toegevoegd.
Benediction Stout Een stout met iets te weinig body.
Felix Porter Een porter met zelfgerookte mout, de rook was helaas niet te proeven. 
Persephone Granaatappel bier Een fris, rood fruitig bier met granaatappels.

 

Engelse bieren

Skeleton Bitter Een koperkleurig bier met weinig alcohol, 3,5% met veel smaak.

Parels voor de zwijnen Een bier met moutextractstroop, donker, zoet en Ringwood gist.
Elixer English Ale  een kloonpoging van de Hobgoblin met Ringwood en West Yorkshire gist.
Black Swan - Dark Mild Ale Donker, veel smaak en weinig alcohol.

Duitse bieren

Berliner Weisse achtig bier een melkzuur bier met een Berliner Weisse achtige smaak.
Gunther Bock Een vol en zoet bockbier in Duitse stijl.
De Trol van de Veen Dunkel Een Munich Dunkel, vol en moutig. 
Seperator Doppelbock Een dikke bruine boterham, moutig, vol en zoet. 

Etiketten maken

Elke hobbybrouwer kent het wel: na al het brouwen, lageren, hevelen en bottelen van het eigen gebrouwen bier staat het bier in een vrij saaie bruine of groene fles.  Zeker als je een flesje kado wilt geven of een feestje geeft, is het leuk en handig om een etiket op het bier te plakken. Een deel van de smaak van een bier is ook de presentatie.

Hieronder zijn ter inspiratie een aantal voorbeelden gegeven die in de loop der jaren gemaakt zijn. Zeker in het begin van de brouwerij (in 1990!) werd er voor elk bier een nieuw etiket gemaakt. Tegenwoordig steek ik wat meer tijd in het brouwen, maar zo nu en dan is het heel leuk om een etiket te maken. In de loop der tijd zijn de etiketten beter geworden, zeker omdat de software beter en makkelijker in gebruik is geworden. Tegenwoordig gebruik ik Ulead Paint Shop pro. Dit is een vrij uitgebreid programma waarbij er heel veel mogelijkheden zijn om lettertypen te maken, plaatjes te bewerken en met behulp van lagen kunnen veel ideeen in een plaatje worden verwerkt . Het enige wat soms nog ontbreekt is de inspiratie, maar die moet bij de hobbybrouwer vandaan komen.

Een Scotch Ale met kruiden. De naam is een verwijzing naar de brouwers naam. Geloof het of niet, dit label (en de volgende twee) zijn deels gemaakt met Paint en Powerpoint (en internet). Dus als je geen dure software hebt, zijn er mogelijkheden.

 Havermout stout - bij het uitschenken leek deze op vloeibare stookolie. In het begin hadden de labels een simpele, witte uitstraling zoals hier de eerste drie labels. Later met de betere software en een betere printer hebben de labels meer kleur en inhoud gekregen.

De India Pale Ale (IPA) met als inspiratie het logo van de SPA blauw fles. Een erg simpel etiket, maar wel eentje waar de meeste leuke reacties op zijn geweest.











De eerste pils van de brouwerij: Bij het brouwen van een pils is het belangrijk om het bier goed in de gaten te houden. Daarom: vinger aan de pils.






Een Russian Stout, vernoemd naar een CD van Cathedral - Forest of Equilibrium. Een Russian Stout is zwaar en zwart en de sfeer combineert mooi met de metalsfeer. Verder een vrij simpel etiket met een geleend plaatje. Het hoeft niet moeilijk te zijn.












Een Alt gebrouwen tegen het einde van het jaar. Een naam was snel gevonden en het bier was erg goed. De typische letters zijn een gemaakt door verschillende lagen (layers) over elkaar heen te zetten. Daaroverheen de letters.












En nog een Russian Imperial Stout. 16% alcohol en dat brandt wel eventjes na. Vandaar de naam: Afterburner. Het hoge alcoholpercentage is verkregen door een champagnegist met suiker. Een superdonker bier met toevoeging van eikensnippers welke zijn geweekt in whisky en cognac. Het recept zal hier op dit blog misschien nog wel verschijnen.



De Paradox Porter: een poging tot een zwart-wit etiket met een alternatieve uitstraling. Een beetje als een schoolkrant, maar dan met meer stijl.












De Baphomet Maibock, geïnspireerd door de donkere kant.

Een American Brown Ale, vol met Cascade hop. Dit is een kloon van de Sierra Nevada Pale Ale geweest. De basis is de adelaar die een Amerikaanse uitstraling heeft. Hieromheen is een etiket gemaakt. Met de Amerikaanse vlag in de tekst, ziet het er redelijk gelikt uit (vind ik).







Het Fundament, geïnspireerd door een album van Pink Floyd. Met het nodige plak -en knipwerk is het thema van het etiket veranderd. Uiteindelijk is het label nooit op een bierfles terecht gekomen.










Nogmaals een  vrij simpele manier om een label te ontwerpen. Pak een CD-hoes en knip of gum alle tekst weg. Bedenk een goede naam en pak een bijbehorend lettertype en je bent al goed op weg. Dit is een etiket voor een Imperial Stout.












Het label voor de Nephilim Quadrupel is bedacht voor een grote (0,75l) fles. Het idee is dat een zwart-wit label mooi contrasteert met de groene fles. Door de kleurstelling ontstaat er een strak etiket. De naam komt van de Fields of Nephilim, een mytisch verhaal.













Dit is het etiket van een Schwarzbier. Het zwarte gaat, maar dan op z'n Duits. Bedacht uit pure meligheid, maar door de inkleuring van de letters een leuk etiket.

 
Het label van de IMPACT Porter is begonnen met de naam. De naam loopt wel lekker en volgens mij is er geen bier met dezelfde naam. De 'impact' is verbeeld in de kogelgaten in de letters.

Dit is een selectie uit de vele labels die er gemaakt zijn. Voor mij verhoogt een label de lol van het brouwen en vind het ook leuk om de labels te ontwerpen. Wanneer er nieuwe labels worden gemaakt, zullen die in dit onderwerp worden gezet. Succes met brouwen en labelen!

Bedenken van bierrecepten

Bij het bedenken van recepten en welke richting de brouwerij met een bier op wil is vaak de inspiratie geen probleem. Meestal is de tijd en prioriteit het probleem. Als ik een licht blond bier aan het maken ben, sta ik alweer te denken aan een zwaar, zwart bier. Als ik het zwarte bier aan het brouwen ben, wil ik alweer een mooi amberkleurig, hoppig bier maken.

In het begin van mijn brouwcarrière brouwde ik vaak recepten die ik op internet vond. Daar gaf ik mijn eigen draai aan en voegde andere soorten mout of hop aan toe. Naarmate de ervaring met mout, hop en gist toenam, werden er ook zelf recepten bedacht. Nu na 10 jaar brouwervaring is het nog steeds een van de leukste dingen van het brouwen, het bedenken van een recept. Meestal is het bier pas na een aantal maanden na het bedenken te proeven en dat maakt het een leuk maar langzaam proces.

Waar komen de ideeën voor recepten vandaan? Dat is een kwestie van ervaring, veel lezen en dingen uitproberen.  Hieronder vind je mijn meest gebruikte bronnen.

Internet

•   Een van de bronnen is het forum van de website www.hobbybrouwen.nl. Hierop wordt er veel gediscussieerd en staan er veel mensen voor je klaar om te helpen. Er is veel ervaring aanwezig en binnen 5 minuten heb je een antwoord.
• De blog van The Mad Fermentationist.com vind ik een hele leuke. Het is een Amerikaanse site waar druk wordt geexperimenteerd met rijping op vaten en fermentatie met bijzondere gisten en bacterien. Hier wordt ook heel goed bijgehouden wat de resultaten zijn van de diverse experimenten.
•  Verder zijn er heel veel brouwerijen in Amerika die op hun website vermelden wat voor ingredienten er in het bier zijn verwerkt. Als je bijvoorbeeld op het forum van Beeradvocate gaat, staan er voorbeelden van brouwers die helpen om een (kloon)recept na te brouwen.
• De site van BJCP bevat informatie voor bierkeurmeesters in Amerika. Er wordt per biertype een beschrijving gegeven van de geur, smaak, mondgevoel en dergelijke. Ook staan de typische ingredienten vermeld.
• De site van Wyeast bied een goed overzicht van de beschikbare gisten en bij welke bierstijlen deze horen. Een goede site als je aan het bedenken bent welk bier je gaat brouwen en natuurlijk met welke gist.

Boeken

Er zijn een aantal goede boeken die je op ideeën kunnen brengen.

• 'Radical Brewing' van Randy Mosher is een leuk boek met heel veel creatieve recepten.  Ook heel veel ideeen over het gebruik van 'out of the box' ingredienten. Misschien niet allemaal even bruikbaar maar wel inspirerend.
• 'Brewing Classic Beer Styles at Home' ook een heel goed boek. Hierin staat per bierstijl een recept van een winnend bier op een Amerikaanse brouwwedstrijd. Het is nog maar de vraag als iemand anders het brouwt, het ook een winnend bier is, maar goed.
• De Biertypengids van van Derek Walsh; misschien al een licht gedateerd boekwerk met een overzicht per biertype met bijbehorende geur, smaak en mondgevoel en een voorbeeldrecept.

Overige inspiratie

Soms komt de inspiratie op een ander tijdstip. Dit kan gebeuren in de supermarkt, in de toko, tijdens een TV programma, in de koelkast of op de boerderij. Op deze manier zijn er recepten bedacht met thijm, pandanblad, Sultana rozijnen, koffie, cacaopoeder, rogge, mais en kaneel. Vaak wordt een recept bedacht rondom het hoofdingredient. Bij de thijm was het uitgangspunt een zoete dubbel, de koffie in een Imperial Stout en de Sultanarozijnen bij een licht zurig, blond bier. Eigenlijk is het bedenken van recepten net als koken. Je kijkt wat goede combinaties zijn en of dit goed mengt met de smaken die in een bier aanwezig zijn. Dit betreft de moutstort, bitterheid, restzoet en gistproducten.

Veel plezier met het bedenken, als je vragen hebt, zal ik die graag beantwoorden.In een nieuw artikel is het proces van het brouwen van een bier volgens een bepaalde bierstijl beschreven.