dinsdag 31 december 2013

Hel & Verdoemenis kloon

Brouwerij de Molen brouwt veel verschillende bieren, maar deze brouwerij is gewoon erg goed in Imperial Stouts. Eén van de klassiekers en een echt extreem bier is de 'Hel en Verdoemenis' Imperial Stout. Een zwaar, donker en gebrand bier met een flinke bitterheid. In een poging om zo dicht mogelijk bij dit origineel te komen ben ik gaan zoeken naar informatie.


Informatie op het etiket

Het etiket vermeldt veel informatie over de ingrediënten, kleur en bitterheid.
- Ingrediënten: Palemout, Brown Malt, Crystal Barley Malts, Chocolate malt 
- Hoppen: Premiant en Saaz (bittering hop)
- Alcohol%: 10%
- Kleur: 297 EBC 
- Bitterheid: 102 EBU 
- Densiteit: 24° Plato 
- Yeast: Top fermenting

Dat is best al veel informatie. De densiteit van 24° Plato geeft omgerekend een begindichtheid van 1101 en wanneer we die terugrekenen naar de 10% alcohol zoals op het etiket vermeldt, dan is de einddichtheid 1026-1027 met een vergistingsgraad van 73.3%.

De Aanpak

Door met de ingrediënten, dichtheid en kleur te spelen in de brouwsoftware is het vaak mogelijk om al een indruk van de verhoudingen van de ingrediënten te krijgen.Hierbij ben ik ervan uit gegaan dat er één soort crystal (cara)mout is gebruikt. In diverse Imperial Stout recepten op het Internet wordt er een (of meer) donkere caramout gebruikt. 
Na veel heen en weer schuiven, een beetje erbij, en een beetje eraf, eindig ik met niet te brouwen recept met extreem veel chocolademout, brown malt en crystal mout. Het doel hierbij is de kleur zoals vermeldt op het etiket te halen. Hierbij heb ik rekening gehouden met maxima aandeel per moutsoort en door ervaring opgebouwde verhoudingen tussen mouten, maar eigenlijk zijn alle hoeveelheden over de grens en extreem.Dan kom ik uit op de volgende receptuur.


Mout Kleur Gewichts%
Pale Malt  7 EBC 39%
Brown Malt 200 EBC 29%
Dark Crystal 306 EBC 11%
Chocolate malt 800 EBC 21%



Kleur EBC 288


In dit recept blijft er maar een vrij klein aandeel enzymhoudende mout over; enzymen die voor een bier van 10% zeker wel nodig zijn om voldoende en volledige zetmeelafbraak te krijgen. Bieren met donkere mouten vergisten sowieso slechter uit, dus deze moutstort zal naar mijn mening niet gaan werken.

Dus wat nu? Zouden de de Molen mouten donkerder zijn? Onwaarschijnlijk, maar het zou kunnen. De chocolademout is bij mij altijd 800 EBC, de Brown malt 200 EBC en de donkerste (TF) caramout is 306 EBC. 
Op de site van Thomas Fawcett staan de specificaties van brown malt gegeven. Tot mijn verbazing wordt er hier 110-140 I.O.B. Color vermeld. Blijkbaar wordt de kleur bij een andere golflengte gemeten en zal de traditionele EBC kleuranalyse iets hoger uitkomen, maar zeker geen 200 EBC. Bij andere leveranciers die ik kan vinden is de kleur nergens hoger dan 200 EBC, eerder lager. Voor de chocolademout vind ik op sommige sites kleurwaarden van 1100 tot 1300 EBC.  
Als bovenstaand recept met chocolademout 1300 EBC wordt uitgerekend, komt de kleur op 354 EBC uit. Dan is te hoog, dan toch maar even herberekenen. Om tot een kleur van 299 EBC te komen zal de chocolademout verlaagd moeten worden van 21% tot 16%. Dit is (naar mijn mening) nog steeds een belachelijke hoeveelheid chocolademout. Zeker gezien de combinatie met hoge dosering brown malt en dark crystal. Het zal dus niet aan de kleur van de mouten liggen. 
 


De vraagtekens

De puzzelstukjes vallen nog steeds niet echt in elkaar. Dan maar een email naar Brouwerij De Molen sturen. Natuurlijk zal de brouwerij het recept niet volledig prijsgeven, maar dat zou de uitdaging veel minder groot maken. Ik heb ook niet gevraagd om het recept, mijn vragen zijn eerder gebaseerd op de basis van het recept. De puzzelstukjes in het midden kan ik dan zelf in gaan vullen. 

Maar nu wil ik wel graag iets brouwen. Al is het alleen maar om een beginpunt te hebben om van daaruit verder te werken. Hieronder het recept zoals ik het heb bedacht. Hierbij is het aandeel chocolademout lager en de palemout hoger. Hierdoor zijn er meer enzymen aanwezig en is er een acceptabele hoeveelheid donkere mout ontstaan, maar desondanks wel nog steeds behoorlijk hoog. 

Het Recept


Totaal brouwwater--- : 15.7 liter
Spoelwater---------- : 1.7 liter
Maischwater--------- : 14 liter
Kooktijd------------ : 90 minuten
Berekende kleur----- : 197 EBC (Morey)
Berekende bitterheid : 97 EBU (Tinseth)

59.2%   3197 g  Palemout 7 EBC                    7    EBC  
19.1%   1031 g  Brown malt                        170  EBC  
10.4%     561 g  Dark Crystal                        300  EBC  
11.3%     610 g  Chocolademout                  900  EBC  

55 g  7.5 %az  90 min B Premiant                       

55 g     4 %az  75 min B Saaz (CZ)                     

WLP090 San Diego super yeast    

Van een brouwerijrondleiding heb ik wel eens begrepen dat de gebruikte gist een soort aangepaste Wyeast1056 (American Ale) is, dus dat betekent een cleane gist die ver uitgist. De San Diego super yeast is dat ook en dit bier kan wel wat uitvergisting gebruiken. 


Het idee is om nu gewoon eens dit bier te brouwen en dan te bekijken of het misschien toch extremer moet met de donkere mouten. Suggesties zijn natuurlijk altijd welkom en misschien werpt het antwoord van De Molen nog nieuw licht op de zaak. 

EDIT: Bij het proeven van dit bier is de smaak erg vol en gebrand. De hoeveelheid donkere mouten geven het bier een dikke, gebrande, bijna assige smaak. Het bier is jong dus het kan nog bijtrekken. De geur heeft ook iets van rook en leer en het schuim is mooi geel-bruinig. De officiële proefnotitie volgt binnenkort. 

UPDATE:
Er is antwoord binnen van de brouwerij! Het antwoord  was heel concreet en behulpzaam. Een mooie zaak, want ze zijn natuurlijk niet verplicht om antwoord te geven. De gebruikte caramout is 'gewoon' caramout 120 EBC (Cara-crystal). En de brown malt wordt rond de 10-12% gestort. Van iemand (een mannetje) die ooit wel eens meegebrouwen heeft en met Menno gesproken heeft, heb ik begrepen dat er 5% chocolademout en 5% Carafa III wordt gebruikt. 

Dan komt dit recept er uit rollen:
70%   3644 g Pale alemout                      5.5  EBC   
12%     624 g Brown Malt                        200  EBC   
8%       416 g Caramunich                       120  EBC   
5%       260 g Carafa III                          1084 EBC   
5%       260 g Chocolademout                 900  EBC

Dat lijkt dus voor geen meter op het eerdere recept en de kleur lijkt ook nog eens niet te kloppen met de informatie op het etiket. Deze komt op een berekende 165 EBC uit. Later bedacht ik me dat de 297 EBC op het etiket ook een geanalyseerde kleurwaarde is. Zwart is zwart en dan gaan de berekeningen van kleur niet meer zo goed op. Dit bier zal binnenkort eens in de herhaling gaan. Mocht er iemand alvast dit willen brouwen, hou me dan op de hoogte! 

zondag 15 december 2013

Trigo - Bier met Boekweit

Een andere ontdekking in de Turkse winkel, naast de cactusvijgen, is een zak met 'graankorrels' die lijken op beukennootjes maar dan kleiner. Het is boekweit, eigenlijk is het geen graan maar een lid van de duizendknoopfamilie. Doorgaans wordt het als graan verwerkt en wordt er meel van gemalen wat vaak gebruikt wordt in pannenkoeken.  De boekweit die ik gekocht heb, lijkt ontdaan te zijn van de 'dop', de officiële naam is dan grutten en die kennen we dan weer van de gruttenpap van opa en oma. Hierbij heb ik niet direct een associatie met een heel lekker graan, meer met oorlogsvoer. Boekweit is echter wel heel voedzaam en glutenvrij, maar dat is natuurlijk niet de insteek om het in een bier te gebruiken.
 
Maar wat kunnen we er nu eigenlijk mee? De geur bij het openen van de zak is niet direct lekker. Het lijkt gek genoeg op een geur van behanglijm, zelf niet een beetje granig in de verste verte. Een manier om graan (bijvoorbeeld ook havervlokken) lekkerder en smaakvoller te maken, is om ze te roosteren in de oven. Nadat ik de droge korrels een half uur bij 200 graden heb geroosterd, had het alleen maar een intensere behanglijmgeur gekregen. De korrels zijn toen afgekoeld en een half uur in lauw water geweekt. Daarna heb ik de korrels uit laten druipen en een uur bij 200 graden in de oven gedaan onder regelmatig doorroeren. De geur werd nu notiger en met wat fantasie ook wat graniger. Nog steeds niet de fantastische geuren die bij het roosteren van havervlokken vrijkomen, maar het is een stuk beter dan onbehandeld. Door het bevochtigen van de korrels en het drogen bij hogere temperatuur ontstaan er smaken die bijv. ook in caramout zitten. 

De notigheid van de boekweit zou goed samen kunnen gaan met donkere mouten. De roasted wheat malt van Thomas Fawcett die ik laatst bij Brouwmarkt heb gekocht heeft ook een wat granige, notige smaak. Als basis heb ik Maris Otter pale mout gebruikt. Met 19% boekweit zal dit te proeven moeten zijn. Hieronder het recept.

Aantal liters------- : 8 liter
Gewenst begin SG---- : 1056
Brouwzaalrendement-- : 70 %
Totaal brouwwater--- : 12.6 liter
Spoelwater---------- : 4.6 liter
Maischwater--------- : 8 liter
Kooktijd------------ : 60 minuten
Berekende kleur----- : 62 EBC (Morey)
Berekende bitterheid : 55 EBU (Tinseth)


74%     1721 g     MO Pale alemout                                            5.5  EBC   
19%       441 g     Boekweit                                                        4    EBC   
7%         162 g     Thomas Fawcett Roasted Wheat malt     600-1000  EBC   

11 g    17 %az  70 min B Columbus                      
8 g      17 %az  1 min B Columbus                       

12 g      6 %az  0 min B Cascade (tuinhop)                    

Gist:  Danstar Nottingham 


De hopstort is gebaseerd op het wat harsige hopkarakter van de Columbus hop, welke bij een eventuele notigheid van de boekweit goed zou kunnen werken. Het hoge oliegehalte van deze hop geeft een sterke smaak die als typisch Amerikaans omschreven kan worden. De Cascade hop is toegevoegd om wat citrusachtige smaken toe te voegen. De bitterheid is niet extreem, aangezien dit bier een vrij lage dichtheid heeft, wilde ik het niet overdrijven. De Nottingham gist is een mooie gist voor donkere bieren en vergist vrij ver uit. 

De geur van het wort na het koken lijkt nog het meest op een heel donkerbruin brood van de bakker, een granige, notige en iets aangebrande geur, een beetje zoals een donkere broodkorst. Het is in ieder geval een betere geur dan ik had vermoed. Een proefnotitie is hier te lezen.
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...